fotografie: 1 2 3 4 5 6
Inna nazwa: Kurhaus (Dom Kuracyjny)/ Dworzec Zdrojowy
Lokalizacja: Skwer Kuracyjny 2
Pierwszy Dom Kuracyjny, określany w tekstach z epoki terminem Salon lub Kursaal, wybudowany został w 1824 r. Był to początkowo niewielki, parterowy budynek, usytuowany prostopadle do linii brzegowej. W odróżnieniu od wybudowanego o rok wcześniej Domu Kąpielowego, służącego kąpielom i zabiegom leczniczym, w Domu Kuracyjnym skupiało się życie towarzyskie młodego kurortu. W 1837 r. pierwszy Dom Kuracyjny został podwyższony o jedno piętro, w którym umieszczono dwanaście skromnych pokoi hotelowych. Według opisów z 1842 r. na parterze budynku znajdowała się przestronna i jasna sala główna, służąca jako miejsce zebrań i imprez tanecznych. W sali tej ustawiono statuę bogini Hygei, pod którą umieszczono łacińską maksymę: Wyleczeni zostaną chorzy, mający nadzieję na wyleczenie. Jesienią 1879 r. rozpoczęto budowę nowego Domu Kuracyjnego, którego projekty wykonał berliński architekt prof. Schwatlow. Uroczyste otwarcie nastąpiło w lipcu 1881 r. Drugi Dom Zdrojowy (Kuracyjny z niem. Kurhaus), zbudowany z tzw. pruskiego muru wypełnionego cegłą i ozdobiony licznymi elementami drewnianymi, był budowlą o ciekawej, malowniczej architekturze. W stosunku do swojego poprzednika zmienił nieco lokalizację - usytuowany był wzdłuż ówczesnej ul. Północnej (ul. Powstańców Warszawy). Zwrócona ku morzu, zakomponowana symetrycznie elewacja frontowa flankowana była dwiema prostokątnymi wieżami. We wrześniu 1909 r. rozebrany został gmach drugiego Domu Kuracyjnego, a na jego miejscu wzniesiono nowy, trzeci już sopocki Kurhaus, zaprojektowany przez profesora gdańskiej Wyższej Szkoły Technicznej Carla Webera. Jako współautorzy projektu wymieniani są również dwaj sopoccy architekci - Paul Puchmüller, budowniczy miejski, oraz Adolf Bielefeldt. Koszt budowy wyniósł 2 mln. marek, a uroczysty odbiór nowego gmachu nastąpił 16 czerwca 1910 r. Tak o Domu Zdrojowym pisał Dr Mieczysław Orłowicz: W r. 1910 otwarto nowy dworzec zdrojowy (Kurhaus): olbrzymią budowlę w modernistycznym stylu, który zbudowano według proj. poległego w ostatniej wojnie profesora politechniki Gdańskiej Webera, przy współudziale miejskiego inżyniera Puchmüllera i architekta Bielefeldta. Jego koszt wynosił prawie pół miliona dolarów. Ma on wspaniałe sale balowe i restauracyjne, połączony jest z pierwszorzędnym hotelem oraz kasynem, które Niemcy reklamują jako "Monte Carlo Północy". Liczą oni głównie na eksploatację kieszeni paskarzy polskich, na cześć których umieszczono tu wszędzie polskie napisy, a kasyno reklamuje się silnie w pismach polskich. Otwarte jest ono przez cały rok, najniższa stawka wynosi 10 mk. niem., najwyższa 6.000 mk. niem. Na placu przed kurhauzem (Kurpark), gdzie koncertują na przemian orkiestra i kapela zakładowa odbywa się w godzinach koncertu ożywiona promenada.
Dom Zdrojowy został prawie w całości zniszczony podczas działań wojennych w 1945 r. Ocalała jedynie rotunda winiarni, która została definitywnie rozebrana w 2007 r. w czasie budowy IV Domu Zdrojowego.
źródło: Z Orłowiczem po dawnym Gdańsku, Dr Mieczysław Orłowicz (1881-1959), J. Dargacz, Historia sopockich domów kuracyjnych i dolnego odcinka ulicy Bohaterów Monte Cassino
Pokaż lokalizację obiektu na mapie Dawnego Sopotu: Dom Zdrojowy
 | Plan Architektoniczny III Domu Zdrojowego Plan Architektoniczny III Domu Zdrojowego, 1912, Der Baumeister, Arch Karl Webber, Danzig-Oliva, wydane przez Georg D. W Callwey, Munchen |
Kasyno
Molo
ul. Powstańców Warszawy
pokaż wszystkie fotografie...Inne zasoby Dawnego Sopotu związane z lokalizacją Dom Zdrojowy:
Opracowania Dawnego Sopotu (5)Pokaż wszystkie opracowania dpowiadające adresowi
Eksponaty znajdujące się w muzeum Dawnego Sopotu (5)Pokaż wszystkie eksponaty w muzeum odpowiadające adresowi
Galeria fotografii Muzeum Dawnego Sopotu (2)
Pokaż wszystkie fotografie w galerii... (2)
Pierwszy Dom Zdrojowy, litografia F. Bilsa wg. rysunku Juchanowitza, litografia z 1839 r. (BMS PAH)
Drugi Dom Zdrojowy wzniesiony w 1881 r. zdjęcie z ok. 1890 r. (US Library of Congress)
Dom Zdrojowy lub Dworzec Zdrojowy, widok na plac oddzielający Dom od plaży i mola nazywany Parkiem Zdrojowym, zdjęcie z ok. 1900 r. (TPS)
Trzeci Dom Zdrojowy widziany z latarni morskiej Zakładu Balneologicznego, zdjęcie z ok. 1910 r. (TPS)
Rotunda Domu Zdrojowego, w której mieściła się winiarnia oraz stoliki kawiarniane na tarasach widokowych, zdjęcie z ok. 1910 r. (TPS)
Dom Zdrojowy w latach 1930, widok na rotundę winiarni z ogrodu w Parku Zdrojowym, zdjęcie ok. 1930 r. (TPS)