pokaż powiększenie

Lokalizacja: al. Niepodległości 664

Restauracja, działająca jako jako zajazd znajdujący się niegdyś w południowej części Sopotu, przy historycznej drodze łączącej Gdańsk z Pomorzem Północnym. Do lat siedemdziesiątych XIX w. południowa część miasta znajdowała się w granicach wsi Świemirowo, w której przy ul. Wiejskiej 8 (Świemirowo 8) znajdował się zajazd. Świemirowo włączone zostało do granic Sopotu razem z sąsiednimi Stawowiem i Karlikowem w 1874 r., a numeracja budynków dawnej wsi Świemirowo zmieniła się po 1912 r. (np. adres ul. Wiejska na Sopot ul. Gdańska, a po wojnie dzielnica także oznaczana była jako Komarowo).

Pierwsza wzmianka o Świemirowie pochodzi z 1212 r., i dotyczy fundacji kolejnego wschodniopomorskiego klasztoru, norbertanek z Żukowa, przez Mściwoja I. Dzięki dokumentowi fundacyjnemu wiadomo też że we wsi zamieszkiwała wówczas ludność dziesiętnicza, pozbawiona wolności osobistej, a „rekrutująca” się zazwyczaj z jeńców wojennych, pracujących zazwyczaj na roli. Wieś Świemirowo związana była historycznie z folwarkiem Karlikowo, które to aż do konfiskaty dóbr klasztornych po pierwszym rozbiorze Polski przez Prusy, były własnością cystersów oliwskich. Od 1611 r. Świemirowo i Karlikowo znajdowały się pod zarządem opatów, którzy dzierżawili je na prawie emfiteuzy. W 1772 r. w obu posiadłościach zamieszkiwało około 50 osób, a w 1820 r. Świemirowo liczyło 28 mieszkańców. Wiadomo także iż po 1734 r., po spaleniu Sopotu przez wojska rosyjskie w Świemirowie pozostała niewielka karczma, zwana później „Ulem”, czynna jeszcze w XIX w.

Według Książek adresowych Sopotu z końca XIX w. zajazdem w Świemirowie zarządzał Heinrich, a następnie Franz Hantel – kupiec. Prowadził on zajazd, restaurację, destylarnię oraz sklep z wódkami i artykułami kolonialnymi. W 1898 r. w restauracji oprócz właścicieli zameldowani byli również jej pracownicy – sprzedawczyni, kupiec oraz służąca. W 1906 r. karczma zmieniła adres na Świemirowo 32-36, a następnie Sopot ul. Gdańska 144.

W 1917 r. zajazd prowadziła Wilhelmina Hantel, a sklep prowadził Karl Schwartz. Rodzina Hantel widniała w książkach adresowych jako właściciele do około 1930 r., kiedy to restauracja przeszła na własność Berty Schwartz, a hotelik na własność kupca Gottke (144a).

W 1934 r. po zmianie numeracji budynek został rozdzielony na numery 662, 662a oraz 664. W tym ostatnim był prowadzony sklep kolonialny Schwartza, a pod numerem 662 działał zajazd.

W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych XX w. w czasie przebudowy al. Niepodległości, wraz z linią i pętlą tramwajową przy obecnej ul. Reja rozebrano część zabudowy wiejskiej Świemirowa, włączając to budynki restauracji. Obecnie w miejscu restauracji Hantela znajduje się stacja benzynowa, przy której widoczne są dawne słupki drogowe.

Źródło: opracowanie Dawny Sopot, Dzieje Sopotu:, 1998: Błażej Sliwiński, W księstwie Gdańskopomorskim. Pod rządami cystersów oliwskich i zakonu Krzyżackiego, Andrzej Gorth, Sopot i sąsiednie wsie w czasach nowożytnych.

Pokaż lokalizację obiektu na mapie Dawnego Sopotu: Zajazd w Świemirowie

Inne zasoby Dawnego Sopotu związane z lokalizacją Zajazd w Świemirowie:

Galeria fotografii Muzeum Dawnego Sopotu (1)



Pokaż wszystkie fotografie w galerii... (1)

Zajazd i Restauracja Hantela w Świemirowie, zdjęcie z ok. 1901 r. (UM)