Strona gwna Muzeum Mapa Sopotu Galeria Galeria

Dwór Wegnera (VIII)



Dwór Wegnera (VIII)


fotografie: 1 2

Inna nazwa: Biały Dwór, Dwór Holwela
Lokalizacja: ul. 1 Maja 3-3a

Dwór VII nazywany Białym Dworem, Dworem Holwela lub Dworem Wegnera (ul. 1 Maja 5-7). Na miejscu posiadłości obecnie znajduje się piętrowa willa (ul. 1 Maja 5) powstała w 1899 r. poprzez przebudowę dawnego dworu, wzniesionego na fundamentach starszego budynku.Projekt przebudowy, przewidujący wykonanie trzech piętrowych dobudówek - murowanych od wschodu i południa oraz drewnianej od północy, wykonał Carl Kupperschmitt. W latach 90. XX w. dobudowano do niej południowe skrzydło. Przylegający do willi dwupiętrowy dom mieszkalny pod numerem 5a, wzniesiono w 1894 r. według projektu Jana Derowskiego. Najstarszy przywilej dotyczący tego dworu pochodzi z 1559 r., przyznany Tomaszowi Borkowi, przedstawicielowi starej rodziny gdańskiej. Przez ok. 3000 lat dwór był w posiadaniu różnych rodzin: Lisemann (1593), Hein, Rogge (1605), Holwel (1706). Po spaleniu dworu w 1734 r. opat oliwski, który na mocy układu z konwentem w 1611 r. zarządzał Sopotem, wydzierżawił patrycjuszowskie posesje memonicie Benjaminowi od którego posiadłość odkupił Mateusz Szawelski a następnie Józef Przebendowski. Ten ostatni wykupił stopniowo większość dworów i przeznaczył na wyposażenie swojej żony. Była to Niemka, Bernarda z domu von Kleist, używająca jednak albo języka polskiego, albo francuskiego. Skupiła ona w swych rękach 11 dworów; jej siedzibą był okazały Błękitny Pałac, otoczony rozległym ozdobnym ogrodem, położony w narożniku dzisiejszych ulic - Al. Niepodległości i 1 Maja, gdzie wznosi się kamienica nr 792. Około 10 lat po śmierci Przebendowskiej, w 1804 r., kupiec gdański Carl Christoph Wegner wykupił całą jej posiadłość. Majątek Wegnera nabył w 1855 r. nadleśniczy Hans Goeldel, a jego spadkobiercy odsprzedali go w 1904 r. miastu. Część tych gruntów poszła na parcele budowlane, większość jednak należała do miejskiego folwarku, utrzymywanego przez magistrat jeszcze przez kilka lat po ostatniej wojnie. Ostatni pierwotny budynek majątku - murowany domek służby folwarcznej, rozebrano w maju 1971 r. Zabytkowa budowla znajdowała się przy najstarszej sopockiej drodze - obecnie ul. 1 Maja pod numerem 7-9.

źródło: M. Sperski Sopot.Przewodnik, M. Sperski, Dzieje Sopotu do 1945 r., Rozwój przestrzenny Sopotu. F. Mamuszka, Bedeker Sopocki, www.dawnysopot.pl

Pokaż lokalizację obiektu na mapie Dawnego Sopotu: Dwór Wegnera (VIII)

ul. 1 Maja



Plany i mapy Sopotu powiązane z lokalizacją Dwór Wegnera (VIII):

Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1634 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1714 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1807 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1830 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1881 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Plan Sopotu 1895 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Mapa Sopotu 1910 r.
Dwór Wegnera (VIII) - Mapa Sopotu 1924 r.


Dwór Wegnera (VIII) źródło: TPS

Dwór Wegnera widziany ze Wzgórza Strzeleckiego, zdjęcie 1898 r. (TPS)

Dwór Wegnera (VIII) źródło: TPS

Dwór Wegnera widziany z Królewskiego Wzgórza, zdjęcie 1900 r. (TPS)




 
Dawny Sopot 2006 - 2024, Informacje na temat projektu, polityka prywatności