Dwór w Karlikowie
fotografie: 1 2 Lokalizacja: ul. Władysława IV 21
Majątek Karlikowo należał w średniowieczu do wioski świemirowo, wchodził od 1316 r. w skład posiadłości Klasztoru Oliwskiego. Pierwsza wzmianka o Karlikowie pochodzi z 1653 r., kiedy wydzierżawił tę posiadłość gdański kupiec Reinhold Koelmer, pochodzący ze starego znanego od 1414 r. rodu, przybyłego do Gdańska z Ziemi Chełmińskiej. Pierwotnie pałacyk wraz z budynkami gospodarczymi Koelmer wybudował tuż przy trakcie gdańskim (obecnie ul. Łokietka). Wiosną 1660 r. w dworze zamieszkał król Jan Kazimierz z żoną Ludwiką Gonzaga oraz dworem. Jego pobyt w Karlikowie wiązał się z toczącymi się w Opactwie Oliwskim pertraktacjami pokojowymi, które 3 maja 1660 r. zakończyły długoletnie zmagania wojenne między Polską a Szwecją. W 1734 roku nastąpiła zagłada dworu Koelmera, podobnie jak i całego Sopotu spalonego wówczas przez wojska rosyjskie. W dwa lata później posiadłość uzyskał patrycjusz gdański Ludwik Galath, który wybudował na fundamentach dotychczasowej rezydencji barokowy dworek o dwu kondygnacjach, z dużą trzyosiową facjatą i pokojami na poddaszu. Budowla ta zmieniała kiklakrotnie właścicieli, służyła też w końcu XIX w. jako pensjonat i następnie mieściła się w niej szkoła ludowa. Aktem z 16 XI 1910 całą posiadłość karlikowską od rodziny Rickertów nabyło miasto Sopot. Po tej dacie rozebrano zabytkowy dworek nie chcąc łożyć na jego renowację. W 1921 r. o dworze tak pisał dr Mieczysław Orłowicz: "Pod sędziwemi lipami, które się odźwierciadlają w stawie młyńskim, stoi dawny pałacyk letni biskupów włocławskich, gdzie w r. 1660 podczas pertraktacji pokojowych w Oliwie mieszkała królowa Marja Ludwika i Jan Kazimierz. Obecny pałacyk pochodzi z XVIII w. i stoi na fundamentach poprzedniego. Otoczenie królewskie stanowili tu, biorący udział w rokowaniach pokojowych, magnaci Jerzy Lubomirski, Jan Leszczyński, Chrystjan Pac, Andrzej Morsztyn, Władysław Rey i Jan Gniński."
źródło: F. Mamuszka, Bedeker Sopocki, M. Orłowicz, Z Orłowiczem po Dawnym Gdańsku, Warszawa 1921 Pokaż lokalizację obiektu na mapie Dawnego Sopotu: Dwór w Karlikowie ul. Łokietka
pokaż wszystkie fotografie...
|
Dwór w Karlikowie widoczny od strony stawu na potoku Karlikowskim, zdjęcie ok. 1909 r. (TPS)
Nie istniejący prawdopodobnie od 1912 r. drugi budynek Dworu w Karlikowie zdjęcie z ok. 1910 r., zbiór F. Mamuszki (TPS)
|