Lasy Oliwskie i Leśnictwa w Gdańsku i Sopocie
Lasy Oliwskie od 1188, aż do I rozbioru Polski (1772), należały do klasztoru cystersów oliwskich.
Aktem wydanym 1 listopada 1772 roku przez króla
Fryderyka II, państwo pruskie zagarnęło ogromne dobra klasztorne, a lasy upaństwowiono. Na przełomie XVIII/XIX wieku lasy oliwskie należały do Królewskich Lasów Sobowidzkich (Königliche Sobbowitzche Forst) z rewirem Oliwa i leśnictwami Gołębiewo i Matemblewo.
Na ich obszarze zachowało się wiele tradycyjnych, dziewiętnastowiecznych nazw dróg, dolin i miejsc. W drugiej połowie XIX wieku usytuowano w głębi lasu modną gospodę „Wielka gwiazda" (Grosser Stern), a dla wygody turystów i kuracjuszy uruchomiono tramwaj konny, który miał swój początek przy skrzyżowaniu obecnej ul. Armii Krajowej i ul. 23 Marca.
W 1905 r. rewir lasów Oliwskich - Oliva, Lasy Królewskie Oliwa - wchodziły w skład nadleśnictwa Wejherowo.
W skład rewiru (później nadleśnictwa) Oliwa wchodziły leśnictwa:
Taubenwasser (leśnictwo Gołębiewo), Parafia Mały Katz ( Cath . Gr . Katz ), Grenzlau (leśnictwo Sopot – Gręzlewo), Schäferai (Leśnictwo Owczarnia), Renneberg (Leśnictwo Renuszewo), Matemblewo (leśnictwo Matemblewo).
Gołębiewo
W leśnictwie Gołębiewo w 1871 r. znajdowało się 1 zabudowanie oraz 6 mieszkańców. Trzy z leśnictw - Gołębiewo, Renuszewo oraz Grenzlewo stanowiły ponad połowę ówczesnego obszaru Nadleśnictwa Oliwa.
W 1814 r. leśniczówce Gołębiewo mieszkała Fryderyka Becker, w 1834 r. Jacob Becker, Królewski Gajowy, ożeniony z Dorotą Beier.
Renuszewo
Według statystyk z 1789 r. w Renuszewie znajdowały się 4 domy. Właścicielami gruntów byli Aschbrenner i Kruger, a od 1783 r. w księgach gruntowych istniał nowy wpis dot własności:
- wł. Aschbude oraz 15 mórg: Heinrich Gunschke
- wł. Kruger oraz 4 łanów: Johann Lachmann
Od 1881 r. właścicielem Renuszewa był niejaki Krause.
Grenzlewo
W 1789 r. Grenzlewo, mieściło 5 domów. Prawo własności Grenzlewa ustanowione było na podstawie aktu prawnego dziedziczenia z dnia 06.11.1783 sporządzonego w Mlewcu. Akt precyzował wielkość gruntu jako 6 łanów 21 mórg Pruskich Małych (tzw. Magdeburskich) lub
2 łanów 29 mórg Chełmińskich.
W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego obręb Oliwa przecięła granica pomiędzy Wolnym Miastem Gdańsk a Polską. Po stronie polskiej znalazły się leśnictwa Owczarnia i Gołębiewo, które do 1939 roku wchodziły w skład Nadleśnictwa Państwowego Wysoka. Po 1945 roku z lasów państwowych tego nadleśnictwa, lasów państwowych Wolnego Miasta Gdańska i lasów prywatnych utworzono Nadleśnictwo Oliwa.
W 1973 roku włączono do niego lasy po byłym nadleśnictwie Chylonia, a w 1975 roku przejęto z Nadleśnictwa Elbląg leśnictwo Sobieszewo. Nadleśnictwo Oliwa ostatecznie przestało istnieć w 1977 roku.
W wyniku reorganizacji polskiego leśnictwa w tymże roku nastąpiło połączenie nadleśnictw Oliwa,
Gniewowo i Chylonia oraz przekazanie ich w obręby leśne tworzące od tej pory Nadleśnictwo Gdańsk.
Plan 1:100000, Kgl. Landes-Aufnahme Armee u. Marine-Haus 1883 r.
|
Plan Lasu i Okolicy, Sopotu i Oliwy, H. Kunckel 1904 r.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
źródło fotografii: KC, TPS
źródło: Nadleśnictwo Gdańsk, Historia Nadleśnictwa Gdańsk, Forstgutsbezirk Oliva, pom-wpru.kerntopf.com |