Strona gwna Muzeum Mapa Sopotu Galeria Galeria

Marianna Zielonka

Marianna Zielonka (1781-1865) Kaszubka urodzona w 1781 r. na Pomorzu. Jej nazwisko zostało zgermanizowane w przekazach pisemnych przybierając formę niemieckiej pisowni zbliżoną do polskiej wersji fonetycznej -Marianna Selonke. Pani Marianna w XIX w. mieszkała w Sopocie. W 1820 r. po objęciu kierownictwa sopockiej intendentury przez kapitana Gruttego pracowała jako posłaniec pocztowy. Od lata 1823 r. została stałym sezonowym posłańcem pocztowym na trasie Sopot-Gdańsk-Sopot.

Trasa Pani Marianny obejmowała drogę z Sopotu przez Karlikowo a następnie tzw. ścieżkę Kościelną do Oliwy, Polanki (dawniej Połąki), Strzyżę i Wrzeszcz (Wrzost) do Gdańska na obecną ul. Długą do budynku Poczty Głównej. Tam oddawała przyniesioną korespondencję oraz odbierała przesyłki dla mieszkańców oraz kuracjuszy Sopotu.

Była upoważniona do odbierania wynagrodzeń dla pracujących w Sopocie. Przy okazji dokonywała zakupów drobnych artykułów zamówionych przez kuracjuszy i mieszkańców. Marianna Zielonka stała się postacią bardzo popularną i lubianą. Mimo jej popularności pokpiwano z niej nadając żartobliwe określenia "poczta sopocka" czy "sopocki ekspres pocztowy". O jej popularności świadczą liczne wzmianki i artykuły prasowe w XIX i XX wieku. Swój zawód wykonywała przez kilkadziesiąt lat. Jedna z notatek z początku XX w. podaje iż Marianna Zielonka wystąpiła jako statystka w kilku spektaklach teatralnych wystawianych w Sopocie.

O jej popularności świadczy także fakt, że w około 1840 r. (zapewne z okazji 20-lecia jej pracy jako posłanki) gdański artysta Gustaw Stelmacher wykonał litografię przedstawiającą Mariannę w bordiurze zawierającej scenki z jej wędrówek pocztowych. Podobizna z jej podpisem jeszcze w 1904 r. wisiała w znanym sopockim lokalu Dolinny Młyn. Do dziś zachowała się widokówka będąca reprodukcją tej podobizny, wykonanej przez anonimowego rysownika.

Istnieją dwie wersje śmierci Marianny znane z przedwojennej prasy. Według jednej kobieta w 1856 r. odwiedziła majątek Postoline koło Sztumu, gdzie odbywały się dożynki. Podczas festynu tańczyła z jakimś miejscowym dziadkiem , który podczas tańca zmarł. Tamtejsi ludzie uznali ją za czarownicę i chcieli zabić. Uratował ją proboszcz, dając na noc schronienie w plebanii. Rano kiedy Marianna pieszo wracała do Sopotu, zamordował ją z zemsty syn zmarłego. Druga bardziej prawdopodobna wersja śmierci Pani Marianny podana przez prasę mówi iż została ona zamordowana i obrabowana podczas drogi powrotnej z gdańskiej poczty 7 lipca 1865 r. w lesie w Strzyży koło Wrzeszcza.

Sopot i Pomorze Gdańskie za czasów Marianny Zielonki

Mapa Daniela Reymanna z 1806 r.
1) Sopot 2) Oliwa 3) Strzyża 4) Wrzeszcz 5) Gdańsk

Sopot na Mapie Napoleońskiej z 1807 r.
6) Intendentura w Sopocie 7) Dwór Szwedzki 8) Dolna wieś 9) Karlikowo

Bibliografia:
Józef Golec, Sopocki album biograficzny, Cieszyn 2008
Ryszarda Socha Nowy Bekeker Sopocki, Gdańsk 1998
Franciszek Mamuszka, Bedeker Sopocki, Gdańsk 1981
opracowanie www.dawnysopot.pl

źródło: D.S.



 
Dawny Sopot 2006 - 2024, Informacje na temat projektu, polityka prywatności