VII - XI w. n.e. Na terenie dzisiejszego miasta istniało wczesnośredniowieczne grodzisko, którego elementy zachowały się przy ul. Haffnera. Od kilku lat na sopockim grodzisku działa udostępniony dla zwiedzających skansen archeologiczny.

1186 r. Pierwsza wzmianka źódłowa na temat Stawowia i Gręzowa - dwóch osad leżących w granicach dzisiejszego Sopotu. Obie osady wymienione zostały w dokumencie fundacyjnym klasztoru cystersów w Oliwie wśród czterech wsi stanowiących pierwotne uposażenie oliwskiego opactwa.

1212 - 1214 r. W dokumencie fundacyjnym, wydanym przez Mściwoja I - księcia gdańskiego - dla klasztoru norbertanek w Żukowie, pojawia się po raz pierwszy nazwa Świemirowo - niegdyś samodzielnej wsi, dzisiaj obszaru położonego w granicach miasta Sopotu.

1283 r. W dokumencie wystawionym przez księcia gdańskiego, Mściwoja II, po raz pierwszy wymieniona zostaje wieś Sopot. Osada wymieniona została wśród szesnastu wsi, które oliwscy cystersi otrzymali w zamian za miejscowości leżące na ziemi gniewskiej, utracone przez nich na rzecz Krzyżaków. Klasztor cystersów w Oliwie pozostawał właścicielem Sopotu przez blisko pięć stuleci - aż do kasaty dóbr klasztornych po pierwszym rozbiorze Polski. W tym samym dokumencie z 1283 r. po raz pierwszy wymieniona została również dzisiejsza dzielnica Sopotu Brodwino.

1316 r. Opactwo cystersów w Oliwie, drogą wymiany z klasztorem norbertanek w Żukowi, stało się właścicielem wsi Świemirowo. Od tej pory cały obszar dzisiejszego miasta znajdował się w granicach posiadłości oliwskich cystersów.

1466 r. W wyniku drugiego pokoju toruńskiego Sopot wraz z całym Pomorzem Gdańskim znalazł się w granicach Rzeczypospolitej.

Połowa XVI w. Sopot z wsi chłopskiej zaczyna się przekształcać w miejsce letniego wypoczynku gdańskich patrycjuszy. W ciągu kilkudziesięciu lat najbogatsi przedstawiciele gdańskiego kupiectwa wybudowali w Sopocie - na gruntach wydzierżawianych od oliwskich cystersów - dwanaście letniskowych dworów, otoczonych ozdobnymi ogrodami. Centrum wsi znajdowało się wówczas w rejonie skrzyżowania dzisiejszych ulic 1 Maja i Bohaterów Monte Cassino z aleją Niepodległości. Położony poniżej sopockiej skarpy dolny taras pozostawał aż do początków XIX w. niezamieszkany, jedynie nad samym morzem istniała niewielka osada rybacka.

1660 r. Podczas prowadzonych w pobliskiej Oliwie rokowań pokojowych, kończących wojnę polsko-szwedzką, w sąsiadującym z Sopotem majątku Karlikowo przez kilka tygodni przebywał polski król Jan Kazimierz wraz z królową Marią Ludwiką i cały dworem. Przewodniczący delegacji szwedzkiej Magnus de la Gardie rezydował w samym Sopocie, w najokazalszym spośród tutejszych dworów, zwanym od tej pory Dworem Szwedzkim.

1733-1734 r. Sopot zostaje doszczętnie spalony przez oblegające Gdańsk wojska rosyjskie. Zniszczenie osady było efektem toczącej się od jesieni 1733 roku wojny o koronę polską pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim a Augustem III. Pod koniec września 1733 r. Leszczyński przybył do Sopotu i przez kilka dni mieszkał w tutejszym Dworze Szwedzkim. Następnie schronił się w Gdańsku, gdzie oczekiwał pomocy francuskiej. W odpowiedzi na desant francuski, oblegające Gdańsk wojska rosyjskie spaliły okoliczne osady nadmorskie, wśród nich Sopot. Po zakończeniu działań wojennych zrujnowane sopockie dwory zostały opuszczone przez dotychczasowych dzierżawców - gdańskich patrycjuszy - i w większości pozostawały niezagospodarowane aż do połowy XVIII w.

II połowa XVIII w. Większość sopockich dworów wykupiona została przez pomorski ród magnacki Przebendowskich. W latach 1756-1757 generał Józef Przebendowski nabył w Sopocie dziewięć posiadłości, w roku 1786 wdowa po nim, Bernardyna z Kleistów, kupiła dwa kolejne dwory. W ten sposób w końcu XVIII wieku Przebendowscy skupili w swych rękach jedenaście spośród piętnastu sopockich dworów. W roku 1804 cały ten majątek został sprzedany gdańskiemu kupcowi Carlowi Christophowi Wegnerowi.

1772 r. W wyniku pierwszego rozbioru Polski Sopot znalazł się w granicach państwa pruskiego. Na mocy decyzji króla Fryderyka II dobra ziemskie klasztoru oliwskiego - wśród nich majątki sopockie - zostały skonfiskowane i włączone do pruskich domen państwowych.

1819 r. Największy sopocki posesor, Carl Christoph Wagner, podjął pierwsze próby uruchomienia kąpieliska morskiego - wybudował przy plaży skromny budynek wyposażony w wanny do kąpieli ciepłych oraz kabiny-przebieralnie. Przedsięwzięcie Wegnera nie przyniosło jednak sukcesu. W Sopocie stoją w tym czasie 23 domy; wieś liczy 350 mieszkańców; powierzchnia gminy wiejskiej wynosi 44 włóki pruskie (ok. 337 ha).

1823 r. W Sopocie powstaje pierwszy profesjonalny Zakład Kąpielowy, wybudowany przez doktora Jeana Georga Haffnera. Data ta uznawana jest za początek sopockiego kurortu. Haffner, Alzatczyk z pochodzenia, przybył do Gdańska w 1808 r. jako lekarz wojsk napoleońskich i osiadł tu na stałe. Zadania urządzenia w Sopocie kąpieliska morskiego z prawdziwego zdarzenia podjął się na życzenie władz pruskich. W następnych latach doktor Haffner rozbudowywał kąpielisko o kolejne urządzenia dla kuracjuszy. W 1824 roku otwarty został pierwszy sopocki Dom Kuracyjny. W tym czasie powstały też pierwszy drewniany pomost o długości ok. 63 metrów - pierwowzór dzisiejszego mola - oraz drewniane łazienki-przebieralnie nad brzegiem morza - oddzielne dla kobiet i mężczyzn, a także park kuracyjny. Zaczęły ukazywać się pierwsze sopockie przewodniki turystyczne, a także pierwsze czasopismo wydawane z myślą o przybywających do Sopotu kuracjuszach. Jean Georges Haffner zmarł w roku 1830. Sopocką spuściznę objął po nim pasierb Ernst Adolf Böttcher. Założone przez Haffnera Przedsiębiorstwo Kąpielowe pozostawało własnością prywatną aż do roku 1877.

1842 r. Ernst Adolf Böttcher rozbudował Dom Kuracyjny oraz wystawił pierwszy w Sopocie teatr. Wybudował również nowe łazienki. Sopot posiada w tym czasie 150 domostw i liczy 937 stałych mieszkańców. W połowie XIX w. liczba kuracjuszy odwiedzających w sezonie letnim sopockie kąpielisko utrzymywała się w granicach 800 - 1200 osób rocznie.

1870 r. Przez Sopot przeprowadzona zostaje linia kolejowa Gdańsk - Słupsk - Koszalin, przedłużona póĄniej do Berlina. Uruchomienie połączeń kolejowych, dzięki zwiększeniu dostępności Sopotu, przyczyniło się do niezwykle dynamicznego rozwoju kąpieliska w końcu XIX wieku. Sopot z niewielkiego ośrodka o lokalnym znaczeniu w krótkim czasie stał się nowoczesnym, eleganckim kurortem o ambicjach europejskich. Liczba letników przybywających do Sopotu zaczęła rosnąć lawinowo, aby w roku 1900 sięgnąć 12,5 tys.

1873 r. W wyniku reform powiatowych, w miejsce dotychczasowego sołtysa, władzę administracyjną w Sopocie objął zarząd gminy z wójtem na czele oraz rada gminna. W roku 1874 do Sopotu włączone zostały osady Karlikowo, Świemirowo i Stawowie. Powierzchnia gminy sopockiej osiągnęła wówczas 889 ha, liczba stałych mieszkańców przekroczyła 2800.

1877 r. Władze gminne wykupiły od spadkobierców doktora Haffnera Przedsiębiorstwo Kąpielowe i przystąpiły do jego rozbudowy. W roku 1881 na osi mola powstał nowy (drugi), okazały Dom Kuracyjny. Przedłużono i poszerzono molo, które osiągnęło długość 85 metrów.

1897 r. Otwarto pierwsze korty tenisowe, zlokalizowane w sąsiedztwie Parku Północnego.

1898 r. W Karlikowie otwarto istniejący do dziś tor wyścigów konnych.

1900 - 1902 r. Około 1900 roku blisko 52 % ludności Sopotu stanowili katolicy, 46 % ewangelicy, 1 % wyznawcy judaizmu. 17 września 1901 r. odbyło się uroczyste poświęcenie kościoła ewangelickiego Zbawiciela, wybudowanego w centrum Sopotu, na tzw. Morskim Wzgórzu. 21 grudnia 1902 r. poświęcona została również nowa świątynia katolicka, która otrzymała wezwanie Najświętszej Marii Panny Gwiazdy Morza. 8 października 1901 r. na mocy edyktu cesarza Niemiec, Wilhelma II, gmina wiejska Sopot otrzymała prawa miejskie. Nowo wybrany burmistrz Sopotu oraz zarząd miasta rozpoczął urzędowanie 1 kwietnia 1902 r. Dzień 8 paĄdziernika obchodzony jest obecnie jako rocznica nadania Sopotowi praw miejskich.

1904 r. Oddano do użytku nowy, okazały Zakład Kąpielowy. Zachowana do dziś budowla, ozdobiona wysoka wieżą, stanowi jeden z bardziej charakterystycznych elementów sopockiego krajobrazu. Obecnie mieści się tu Zakład Balneologiczny, należący do kompleksu Wojewódzkiego Szpitala Reumatologicznego.

1907 r. Wybudowano nowe Łazienki Południowe - drewniany budynek nawiązujący do architektury staronorweskiej. Obecnie w kompleksie dawnych łazienek mieści się hotel chiński z restauracją. 1909 r. Otwarty został Teatr Leśny - poprzednik dzisiejszej Opery Leśnej.

1910 r. Rozpoczęto wznoszenie nowego (trzeciego) Domu Kuracyjnego. Prowadzona na wielką skalę inwestycja zakończona została w roku 1912. Rozległy kompleks zabudowań III Domu Kuracyjnego mieścił m.in. pokoje hotelowe, restauracje, winiarnię, salę teatralną.

1914 r. W przededniu pierwszej wojny światowej Sopot liczył 17 400 stałych mieszkańców, powierzchnia miasta wynosiła 899 ha, w sezonie kurort odwiedziło przeszło 20 tys. letników.

1920 r. Na mocy postanowień traktatu wersalskiego proklamowane zostało Wolne Miasto Gdańsk, które objęło swoimi granicami również powiat miejski Sopot. Przez blisko dwadzieścia lat północna granica Sopotu stanowiła jednocześnie granicę państwową między Wolnym Miastem Gdańsk a Rzeczpospolitą Polską. W Domu Kuracyjnym otwarte zostało słynne sopockie kasyno gry, przyciągające w latach międzywojennych niezliczonych miłośników hazardu. W 1923 roku specjalnie dla potrzeb kasyna do kompleksu Domu Kuracyjnego dobudowano od południa nowe skrzydło.

1922 r. W Operze Leśnej odbył się pierwszy festiwal wagnerowski, który dzięki wysokiemu poziomowi artystycznemu i rozmachowi, z jakim urządzano przedstawienia, zyskał wkrótce ponadlokalną sławę i znaczenie. Dzięki corocznym festiwalom wagnerowskim Sopot zaczęto określać mianem Bayreuth Północy.

1927 r. Oddano do użytku Kasino-Hotel, największy, a jednocześnie najbardziej nowoczesny i wytworny spośród sopockich hoteli. Po drugiej wojnie światowej przemianowany został na Hotel Grand.

1928 r. Sopockie molo rozbudowane zostało do dzisiejszych rozmiarów (512 metrów długości). Od tej pory pozostaje najdłuższym drewnianym pomostem w Europie. W tym czasie sopockie kąpielisko osiąga apogeum swojej popularności - w sezonie letnim miasto gościło blisko 30 tys. turystów zagranicznych.

1938 r. w tzw. Noc Kryształową z 11 na 12 oraz z 12 na 13 listopada Naziści spalili sopocką synagogę.

1939 r. 1 września rozpoczęła się druga wojna światowa. Na mocy decyzji gauleitera Alberta Forstera terytorium Wolnego Miasta Gdańska włączone zostało do Trzeciej Rzeszy. Aresztowania przedstawicieli sopockiej polonii. Wyjazd żydowskich mieszkańców miasta. 1942 r. Ostatni w czasie wojny sezon artystyczny w Operze Leśnej.

1945 r. 23 marca od strony Kolibek do Sopotu wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. W wyniku działań wojennych, a także dokonywanych już po wycofaniu się wojsk niemieckich celowych podpaleń zniszczeniu uległo około 10 % zabudowy miasta, w tym niemal w całości kompleks Domu Kuracyjnego, a także cała zabudowa dolnego odcinka ul. Bohaterów Monte Cassino. Umieszczenie w sopockim ratuszu tymczasowej siedziby władz wojewódzkich (do końca 1946 r.). Rozpoczęcie wysiedlania ludności niemieckiej i napływ nowych osadników. Utworzenie Filharmonii Bałtyckiej, Teatru Dramatycznego, Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych, Instytutu Muzycznego.

źródło: Janusz Dargacz (Muzeum Sopotu), dr Igor Hałagida (Pracownia Archiwalno-Historyczna MBP Sopot)