Strona gwna Muzeum Mapa Sopotu Galeria Galeria

Historia sopockich domów kuracyjnych i dolnego odcinka ulicy Bohaterów Monte Cassino (część IV)

 

Skwer Kuracyjny zamykały od wschodu murowane werandy, których zadaniem była ochrona przed silnym wiatrem wiejącym od strony morza. W 1928 r. zostały one zastąpione nowymi, półkolistymi galeriami spacerowymi, zachowanymi do dziś. Do dziś możemy podziwiać również fontannę, umieszczoną w samym centrum Skweru Kuracyjnego. Fontanna szczególnie efektownie prezentowała się w nocy, kiedy strumienie wody podświetlane były różnokolorowym światłem.

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej w gmachu Domu Kuracyjnego zaczęło działać słynne sopockie kasyno gry. Zakład działał początkowo jako przedsiębiorstwo prywatne, zaś w sierpniu 1921 r. przekształcony został w spółkę o nazwie Zoppoter Kasino G.m.b.H., w której większościowe udziały miała gmina miejska Sopot. Na cele kasyna zaadaptowano kilka pomieszczeń w południowej części Domu Kuracyjnego. Sala Błękitna zamieniona została na salę do gry w ruletkę, położona w jej sąsiedztwie Sala Żółta zaczęła pełnić funkcję sali do bakarata (hazardowej gry w karty), a dawna winiarnia (Weinkuppel) otrzymała nazwę Kasino-Bar. Na drugim piętrze umieszczone zostały biura kasyna.

W 1923 r. specjalnie dla celów kasyna wybudowany został nowy, przestronny budynek, zaprojektowany przez prof. Richarda Kohnkego. Obiekt ten stanął w południowej części Skweru Kuracyjnego, w miejscu rozebranej muszli koncertowej. Z głównym gmachem Domu Kuracyjnego skomunikowany był piętrowym łącznikiem. Na parterze budynku umieszczono m.in. bank i kilka sklepów, na pierwszym piętrze dwie reprezentacyjne sale - do gry w ruletkę i bakarata.

Kompleks trzeciego Domu Kuracyjnego, a wraz z nim budynek kasyna i dolny odcinek ul. Bohaterów Monte Cassino, został niemal kompletnie zniszczony po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w marcu 1945 roku. Okoliczności tych wydarzeń do tej pory nie zostały jednoznacznie wyjaśnione przez historyków, nie ulega jednak wątpliwości, że Dom Kuracyjny zniszczony został już po wejściu do miasta Armii Czerwonej, czyli po 23 marca 1945 r. Jedna z wersji wydarzeń mówi, że ogień został zaprószony przez szabrowników, poszukujących legendarnego skarbca sopockiego kasyna, inni świadkowie mówią o celowym działaniu Armii Czerwonej. Ta ważna dla najnowszej historii Sopotu kwestia wciąż czeka na swoje wyjaśnienie.

W dolnym odcinku ul. Bohaterów Monte Cassino całkowitej zagładzie uległa zabudowa pomiędzy ulicami Królowej Jadwigi a Powstańców Warszawy i Grunwaldzką. Z powierzchni ziemi uniknęły m.in. eleganckie hotele Metropol i Vorbach (dawny Werminghoff). Zniszczone w 1945 r. budowle nigdy nie zostały odbudowane. W rezultacie dolny odcinek ul. Bohaterów Monte Cassino przekształcił się po wojnie w rozległy plac, który otrzymał nazwę PrzyjaĽni Polsko-Radzieckiej. W 1960 r. w jego południowej pierzei stanął popularny bar Alga. W części północnej powstawały w różnym okresie jedynie parterowe pawilony handlowe i gastronomiczne o tymczasowym charakterze - np. wspomniany już bar Kebab, pawilony Cepelii i Społem. Większość z tych budowli została ostatecznie rozebrana w 2006 r.

W kompleksie Domu Kuracyjnego wojnę przetrwało jedynie kilka elementów dawnego zespołu - część pomieszczeń przyziemia, muszla koncertowa, tarasy oraz tzw. rotunda, czyli dawna winiarnia (hełm zrekonstruowano dopiero w 1989 r.). Zachowało się również założenie Skweru Kuracyjnego z fontanną i półkolistą galerią od strony mola. Pozostałości Domu Kuracyjnego zostały w 1947 r. zaadaptowane na hale wystawowe Międzynarodowych Targów Gdańskich, przebudowane w tym celu według projektu prof. Włodzimierza Prochaski. Od 1948 r. w pawilonach tych odbywał się Festiwal Sztuk Plastycznych, zaś w 1952 r. obiekty przejęło Biuro Wystaw Artystycznych. BWA, przemianowane w 1992 r. na Państwową Galerię Sztuki, było gospodarzem obiektu do jesieni 2005 r. Wiosną 2006 r. rozpoczęły się prace przygotowawcze pod planowaną rekonstrukcję zespołu Domu Kuracyjnego.

 

źródło: Janusz Dargacz, Artykuł opracowany na zlecenie Centrum Haffnera



 
Dawny Sopot 2006 - 2024, Informacje na temat projektu, polityka prywatności